Mamy nadzieję, że teraz, po ukończeniu pierwszych czterech rozdziałów tego kursu, lepiej i dokładniej rozumiesz niektóre kluczowe obszary powstających technologii. Jak mogliśmy zaobserwować w trakcie tego kursu, powstające technologie z samej definicji charakteryzują się radykalną nowością, stosunkowo szybkim rozwojem, znaczącym wpływem, jaki wywierają, niepewnością i niejednoznacznością. Podczas bliższego zapoznania się z różnymi obszarami, takimi jak robotyka i AR/VR, omówiliśmy, w jaki sposób te powstające technologie stworzą możliwości zatrudnienia i na nowo zdefiniują różne gałęzie przemysłu. Ale co to ogólnie oznacza dla przyszłości pracy?
Przyszłość pracy
W ostatnich latach wiele uwagi poświęcono wpływowi powstających technologii na pracę i konsekwencjom dla niej, czasami określając je jako zmieniający się świat pracy, szczególnie przez popularne media i konsultantów. Nagłówki w mediach, takie jak "Roboty zabiorą nasze miejsca pracy. Powinniśmy teraz zacząć robić plany, zanim będzie za późno” (Elliott, The Guardian International Edition, 2018) stały się wszechobecne.
Chociaż prawdą jest stwierdzenie, że najnowsze postępy w zakresie powstających technologii mają ogromny wpływ na miejsca pracy, wiodący eksperci w dziedzinie AI i Przemysłu 4.0 zwrócili uwagę, że powstające technologie wykorzystujące uczenie maszynowe, takie jak robotyka i IoT, zastąpią niektóre z indywidualnych zadań, które obecnie wykonują pracownicy, ale niekoniecznie całe miejsca pracy.
Badanie MIT pokazuje, że AI zastąpi zadania, a nie miejsca pracy
"Na przykład radiolodzy wykonują 26 różnych zadań związanych z ich pracą", mówi profesor MIT Sloan, Erik Brynjolfsson. "Czytanie obrazów medycznych jest zadaniem dobrze nadającym się do uczenia maszynowego, ponieważ komputery zaczynają być lepsze w rozpoznawaniu obrazów niż ludzie. Niemniej jednak w przypadku maszyn umiejętności interpersonalne, takie jak przekazywanie pacjentowi informacji dotyczących opieki zdrowotnej, są o wiele mniej skuteczne i stanowią większe wyzwanie.
W prawie każdym zawodzie występują jakieś zadania, na które może to mieć wpływ, ale w każdym zawodzie jest też wiele zadań, na które nie będzie to miało wpływu. W niektórych zawodach jest stosunkowo więcej zadań, na które uczenie maszynowe może mieć wpływ".
Kiedy niektóre zadania zostaną zautomatyzowane przez maszyny wyposażone w powstające technologie, umożliwi to ludziom spędzanie w pracy większej ilości czasu na zadaniach, które nie nadają się do wykonywania przez komputery. Będzie to oznaczać, że miejsca pracy w przyszłości będą w mniejszym stopniu skupiać się na powtarzalnych i manualnych zadaniach, a w większym niż kiedykolwiek stopniu na unikalnych ludzkich umiejętnościach, takich jak kreatywność, empatia, zdolność adaptacji do nowych i zmieniających się sytuacji oraz myślenie oparte na współpracy.
Zmieniające się potrzeby w zakresie umiejętności
Raport ‘Future of Jobs Report 2020' Światowego Forum Ekonomicznego przedstawia wyraźny obraz zawodów, którym grozi destabilizacja w miarę zbliżania się do roku 2025. Ponadto przedstawia on nowe umiejętności, które będą potrzebne ludziom w różnych sektorach naszej gospodarki oraz wpływ, jaki nowe technologie będą miały na zatrudnienie w tych obszarach pracy. "Do najważniejszych umiejętności i grup umiejętności, które zdaniem pracodawców będą zyskiwać na znaczeniu w okresie do 2025 roku, należą takie grupy jak krytyczne myślenie i analiza, a także rozwiązywanie problemów oraz umiejętności w zakresie zarządzania sobą samym takie jak aktywne uczenie się, odporność, tolerancja na stres i elastyczność."
Ponadto PwC Global w swoim raporcie ‘Pracownicy przyszłości - Konkurujące siły kształtujące 2030 rok (Workforce of the future - The competing forces shaping 2030)’ opisuje pojawiające się siły technologiczne kształtujące przyszłość zatrudnienia i miejsca pracy oraz wskazuje, że zdolność do adaptacji stanowi klucz do przyszłych możliwości zatrudnienia. Jak stwierdzono w raporcie: "z naszej analizy wynika jeden jasny wniosek: zdolność do adaptacji - w organizacjach, jednostkach i społeczeństwie - jest niezbędna do radzenia sobie z nadchodzącymi zmianami". Jak omówiliśmy w rozdziale 1, przekwalifikowanie i podnoszenie kwalifikacji jest częścią tej zdolności adaptacyjnej.
Ekonomia na żądanie
Postęp technologiczny często wiąże się z innymi zmianami w świecie pracy, które mogą być umożliwione dzięki samej technologii, takimi jak rozpad tradycyjnego stosunku pracy, który zostanie zastąpiony przez pracę w ekonomii na żądanie, zwiększony nacisk na elastyczność i sprawność w pracy oraz nowe pokolenie pracowników z zupełnie innymi postawami w porównaniu do poprzedniej siły roboczej. Było to widoczne podczas globalnej pandemii wirusa Covid-19.
Ekonomia na żądanie opiera się na elastycznych, tymczasowych lub niezależnych pracach, często polegających na nawiązywaniu kontaktów z klientami za pośrednictwem platformy internetowej.
Ekonomi na żądanie może przynieść korzyści pracownikom, przedsiębiorstwom i konsumentom, ponieważ sprawia, że praca jest bardziej dostosowana do potrzeb danej chwili i popytu na elastyczny styl życia.
Jednocześnie ekonomia na żądanie może mieć negatywne skutki ze względu na erozję tradycyjnych stosunków gospodarczych między pracownikami, przedsiębiorstwami i klientami.
Miejsce pracy przyszłości
Ten rozwój sposobu interakcji ze światem cyfrowym otwiera całą gamę nowych metod, strategii i środowisk w naszym codziennym życiu, a zwłaszcza w miejscu pracy - od pracy indywidualnej po pracę zespołową, w środowisku fizycznym, wirtualnym i zdalnym. Sposób, w jaki uzyskujemy dostęp do informacji i korzystamy z nich, ulegnie zmianie we wszystkich dziedzinach naszego życia osobistego i zawodowego, ponieważ ludzkość przenosi się do wirtualnych światów w celu symulacji, modelowania i projekcji w warunkach, które nie są dostępne w świecie rzeczywistym.
Ważne jest, aby zaznaczyć, że wszechobecna komputeryzacja i rozpowszechniona komputeryzacja to nie to samo. Wszechobecny znaczy wszędzie. Rozpowszechniony oznacza "rozprzestrzeniony w każdej części". W zasadzie na tym właśnie polega różnica między tymi dwoma rodzajami komputeryzacji. Rozpowszechniona komputeryzacja obejmuje urządzenia takie jak handheldy - małe, łatwe w użyciu urządzenia - dzięki którym jesteśmy i będziemy w stanie uzyskać natychmiastowe informacje na temat wszystkiego i wszędzie. Taka jest obietnica telefonów komórkowych z dostępem do Internetu. Wszechobecna komputeryzacja omija i rezygnuje z konieczności korzystania z komputerów w ogóle. Zamiast tego, mamy do czynienia z przetwarzaniem w tle, z technologią wbudowaną w rzeczy, których już używamy.
W tym kontekście nasze miejsca pracy będą w coraz większym stopniu wykorzystywać wszechobecne rozwiązania informatyczne, aby zapewnić bardziej wydajne i bezpieczniejsze środowisko pracy, podczas gdy w naszym codziennym życiu nadal korzystamy z rozpowszechnionych technologii, które będą w coraz większym stopniu "napędzane" przez pojawiające się rozwiązania i algorytmy wszechobecnej komputeryzacji.
Dzięki pojawiającym się technologiom "inteligentne przedsiębiorstwa", które umożliwiają specjalistom przetwarzanie i analizowanie ogromnych ilości danych oraz współpracę i monitorowanie rzeczy, mogą na nowo tworzyć i definiować sposoby prowadzenia działalności oraz interakcji z tymi technologiami. Narzędzia współpracy, takie jak aplikacje komunikacyjne oparte na chmurze, organizatory przepływu pracy, wspólne dokumenty i tablice, w coraz większym stopniu umożliwiają szybką pracę zespołową i zdalną iterację pracy. Postępy w dziedzinie nowych technologii, takich jak asystenci głosowi z obsługą IoT, narzędzia predykcyjne wspomagane przez sztuczną inteligencję oraz szybki internet mobilny, zwiększą poziom ludzkiej produktywności do poziomu, który jeszcze w ubiegłym wieku był niewyobrażalny. Dzięki wykorzystaniu tych nowych narzędzi przedsiębiorstwa te rozwijają swoje organizacje w sposób, który nie tylko spełnia ich określone cele, ale także przynosi korzyści obywatelom, społecznościom i całemu społeczeństwu.
Kwestie takie jak prywatność, etyka i bezpieczeństwo to trzy z tych obszarów, które zawsze stanowiły części społeczeństwa, ale w ostatnich latach zyskały na znaczeniu w wyniku ewolucji, wdrażania i rozpowszechniania powstających technologii na całym świecie. Im bardziej wszechobecne stają się te technologie, tym większa będzie potrzeba proaktywnego rozwiązywania tych problemów zarówno na poziomie społecznym, jak i biznesowym. Zajmiemy się tym w następnej i ostatniej części.
