Hoe gebruiken we de cloud?

Cloud computing ligt aan de basis van een groot aantal diensten die we tijdens een normale dag gebruiken. Bijvoorbeeld wanneer je een e-mail verstuurt via een dienst als Gmail, Yahoo of Hotmail. Of misschien gebruik je Google Drive of Microsoft 365 om jouw bestanden online te schrijven en op te slaan in plaats van op jouw computer, zodat jouw documenten veilig zijn voor het geval ze stuk gaan of verloren raken. Of hoe zit het met jouw foto's? Welke smartphone je ook gebruikt, misschien heb je een automatische cloud back-upoptie voor de foto's die je maakt. Als je een Android-gebruiker bent, wordt je door Google een onbeperkte opslag van foto's aangeboden, Google Photos. Als je een iPhone-gebruiker bent, worden jouw foto's, notities en documenten hoogstwaarschijnlijk opgeslagen in iCloud. Je zou ook Dropbox kunnen gebruiken. Heb je toegang tot jouw e-mails vanaf verschillende apparaten? Dan zijn jouw e-mails ook opgeslagen in de cloud. Als je ook bepaalde series bekijkt op Netflix, Amazon Prime Video of Disney+, dan zijn zij allemaal afhankelijk van cloud computing voor hun videostreamingdiensten.

Dit zijn enkele van de soorten gegevens die wij als gebruikers dagelijks genereren en consumeren:

• Niet-entertainment beeldvorming zoals medische beeldvorming en bewakingscamera's.

• Entertainment, zoals digitale tv/radio, streamingfilms en het spelen van online videospelletjes.

• Productiviteit, zoals pc's, servers, supercomputers, metadata en ingebedde systemen.

• Spraaktoepassingen zoals mobiele telefoons en telefoongesprekken over het internet (VoIP).

Het gebruik van de cloud neemt snel toe naarmate meer en meer van de virtuele diensten die we gebruiken, dit model gebruiken om te groeien, te innoveren, meer gebruikers te bereiken en een betere dienstverlening te bieden. Aanjagers van deze technologische golf zijn aanbieders van clouddiensten met een breed scala aan diensten, variërend van infrastructuur-, platform- en softwarediensten. Enkele grote cloudproviders zijn AWS, Alibaba Cloud, Google, IBM en Microsoft Azure. Netflix is bijvoorbeeld een klant van de clouddiensten van Amazon, de marktleider in wereldwijde clouddiensten.

Cloud computing wordt het standaardmodel voor veel apps: softwareleveranciers bieden hun applicaties nu 'als diensten' (met een abonnementsmodel) aan via het internet in plaats van het meer traditionele model te gebruiken waarbij software wordt verkocht die op een lokaal apparaat moet worden geïnstalleerd.

Als gebruikers maakt de cloud diensten mogelijk waarmee we verbindingen tot stand kunnen brengen, onze creditcardrekeningen kunnen betalen, boodschappen kunnen doen vanaf de bank en yoga kunnen beoefenen zonder ons huis te verlaten. We kunnen zelfs bomen planten terwijl we surfen of een winkel binnenlopen en naar buiten gaan met wat we nodig hebben zonder onze creditcard boven te halen.

Veelgebruikte webgebaseerde cloud-apps voor werken en studeren op afstand

Wanneer we het hebben over thuisgebruik, worden de grenzen tussen lokaal computergebruik en cloud computing vaag. Bijna alles wat we tegenwoordig op onze computers doen, heeft iets te maken met de cloud! Zo biedt Microsoft Office, een veelgebruikte software, Microsoft OneDrive cloudopslag. De web-gebaseerde apps van Microsoft, "Office for the Web", zijn web-only versies van Word, Excel, PowerPoint en OneNote die je via jouw webbrowser kunt openen zonder iets op jouw apparaat te installeren.

Enkele andere belangrijke voorbeelden van cloud computing die je wellicht gebruikt:

• Google G Suite Productiviteitsapps: Een pure cloud computing dienst. Alle opslag is online en wordt gesynchroniseerd tussen apparaten. Ze bieden cloud productiviteitsapps: Google Docs, Sheets en Slides. Google Drive is beschikbaar op tablets zoals de iPad of op smartphones, en biedt verschillende apps voor Docs en Sheets. In feite worden de meeste Google-diensten aangeduid als cloud computing: Gmail, Google Calendar, Google Maps enzovoort. Een ander product, Google Classroom, koppelt de online cloudtoepassingen van Google (zoals Agenda of Docs) zodat het eenvoudiger is om via een centrale hub opdrachten te voltooien of te plannen, berichten te versturen en opgenomen sessies naar de schijf te uploaden.

• Apple iCloud: De clouddienst van Apple wordt voornamelijk gebruikt voor online opslag, back-up en synchronisatie van e-mail, contacten, agenda en meer. Alle gegevens zijn beschikbaar en worden gesynchroniseerd op verschillende apparaten zoals iPhone, iPad, Mac en zelfs op Windows-apparaten (via een webbrowser). Apple biedt ook cloud-gebaseerde versies van zijn tekstverwerker (Pages), spreadsheet (Numbers) en presentaties (Keynote) als onderdeel van iCloud. iCloud is ook de plek waar iPhone-gebruikers naartoe gaan om gebruik te maken van de Zoek mijn iPhone-functie als hun toestel zoek is.

• Dropbox: Een eenvoudige en betrouwbare dienst voor het synchroniseren en opslaan van bestanden, nu uitgebreid met (betaalde) samenwerkingsfuncties. Alternatieven zijn Box, Drive en SugarSync.

• Slack: Slack wordt ook beschouwd als cloud computing, omdat je deel uitmaakt van een groep mensen die verschillende apparaten gebruiken en direct met elkaar communiceren. Enkele alternatieve diensten zijn Microsoft Teams of Workplace van Facebook.

• Zoom: Zoom is een van de populairste apps voor groepsgesprekken. Bepaalde functionaliteiten vereisen installatie op jouw apparaat. Alternatieven zijn Google Meet, Whereby, Cisco Webex Meetings en GoToMeeting.

• Coursera: Coursera biedt een verscheidenheid aan online cursussen van gevestigde universiteiten en instructeurs via zijn cloudplatform. Je kunt toegang krijgen tot lessen over specifieke vaardigheden en zelfs een universitair diploma behalen.

• Evernote: Met Evernote kun je notities maken op jouw telefoon, tablet of computer, en alles opslaan in de cloud. Notities worden automatisch gesynchroniseerd op alle apparaten, dus meerdere notitieblokken zijn niet nodig. Je kunt ook audiobestanden, foto's, pdf's en hyperlinks opslaan, en verschillende notitieblokken en tags maken.

• Trello: Beheer al je projecten, studies, werk of persoonlijke zaken met behulp van de Kanban-methode. Trello is een visuele software voor projectmanagement. Alternatieven zijn Asana en Basecamp.

• Toggl: Met Toggl houd je bij hoeveel tijd je gebruikt voor taken en begrijp je waar je tijd naartoe gaat. Toggl kan gebruikt worden op desktops, tablets en smartphones.

Het voordeel van datasynchronisatie

Synchronisatie is een hoeksteen van de vooruitgang op het gebied van cloud computing, zelfs als je het bestand wel lokaal opent.

Een van de voordelige toepassingen van clouddiensten is de synchronisatie van cloudbestanden. Dat betekent dat jouw bestanden automatisch worden bijgewerkt naar de nieuwste versie - dus bijvoorbeeld bij een Word-document staan alle laatste wijzigingen op één plaats, toegankelijk voor meerdere mensen (in plaats van verspreid in verschillende documentversies over meerdere lokale computers).

De populariteit van clouddiensten die deze optie bieden, is toegenomen door het aantal werknemers dat op afstand werkt of op reis is en toegang tot bepaalde bestanden nodig heeft. Om aan deze behoefte te voldoen, maken toepassingen gebruik van synchronisatiediensten voor cloudbestanden.

Sommige diensten bieden ook back-upmogelijkheden; mocht de originele kopie van een bestand verloren gaan of beschadigd raken, dan kun je een kopie terughalen die in de cloudmap wordt bewaard. Google Docs biedt bijvoorbeeld deze optie.

De nadelen van het gebruik van de cloud

Cloud computing geeft ons overal ter wereld en vanaf elk apparaat toegang tot applicaties en documenten, bevrijdt ons van de beperkingen van een desktop en maakt real-time samenwerking tussen teams mogelijk. We hebben veel voordelen genoemd, dus in dit gedeelte behandelen we ‘de prijs die we moeten betalen’ voor zoveel gemak.

• Aangezien werknemers de bestanden op elk apparaat kunnen synchroniseren, kan dit ertoe leiden dat bedrijfsgegevens worden gekopieerd en opgeslagen op een persoonlijke computer, tablet of smartphone, zelfs op meerdere persoonlijke apparaten voor elke werknemer. Er kunnen datalekken ontstaan of inbreuken gepleegd worden, denk maar aan de werknemer die zijn telefoon bij een plaatselijke winkel laat herstellen, of het bedrijf in slechte verstandhouding verlaat en wraak neemt. Om dit te voorkomen, hebben veel organisaties hun eigen beleid over de opslag van bedrijfsgegevens op persoonlijke apparaten.

• De wereldwijde markt voor publieke cloudinfrastructuur is geconcentreerd rond vier grote niet-Europese bedrijven. Er bestaat bezorgdheid over het vermogen van cloudgebruikers om strategische en gevoelige persoonlijke en niet-persoonlijke gegevens te controleren. Er is ook bezorgdheid over dubieuze commerciële praktijken zoals een gebrek aan interoperabiliteit of migratie tussen cloudaanbieders, met het risico van vendor lock-in.

• Het gebruik van de cloud vereist een constante en snelle internetverbinding. Als je geen betrouwbare internetverbinding hebt, heb je nergens toegang toe: je documenten, je muziek, podcasts, apps die je vertellen hoe je ergens moet komen of foto's. Webgebaseerde apps vragen veel bandbreedte om te downloaden, en met traag internet kun je niet naar Spotify luisteren, of Netflix of YouTube kijken, omdat al hun content in de cloud staat.

• Traagheid Zelfs met een fatsoenlijke verbinding kunnen sommige toepassingen soms trager zijn als je je ver van de locatie bevindt die door de dienst als prioritair wordt aangemerkt.

• Veiligheid Al onze data staan in de cloud. Hoe veilig is de cloud? Aanbieders van clouddiensten beweren dat hun gegevens veilig zijn, maar in het nieuws wordt nog steeds bericht over grote datalekken. Zoek dus naar de hoogste normen voor gegevensbescherming en dataportabiliteit.

• Gegevensverlies In theorie sla je gegevens op in de cloud om ze veilig te houden en worden ze automatisch gerepliceerd over meerdere machines. Maar als jouw gegevens verloren gaan en je geen fysieke back-up hebt, heb je geen gegevens. In dat geval is een back-up van jouw gegevens op een externe harde schijf het beste voor extra veiligheid.

• Extra kosten Cloud computing wordt steeds meer het standaardmodel voor apps. De meeste softwareleveranciers bieden hun applicaties aan ‘als diensten’ met een abonnementsmodel. Het potentiële nadeel is dat je als gebruiker elke maand of elk jaar voor een flink aantal abonnementen moet betalen. Ook zijn er kosten verbonden aan het migreren naar de cloud (verplaatsen, mogelijk transformeren van jouw gegevens om ze in de clouddienst te injecteren). We moeten ook een exitmogelijkheid voorbereiden, voor het geval de cloud niet langer een aanvaardbare oplossing is.

Hoe de cloud beter / slimmer gebruiken

Cloudopslag is een groot deel van ons leven en synchroniseert wat op jouw desktop gebeurt met jouw mobiel en omgekeerd. Dit betekent dat we onze foto's, video's, documenten, wachtwoorden, muziek en meer aan de cloud toevertrouwen. Daarom moeten we waakzaam en voorbereid zijn om problemen te voorkomen. We behandelen enkele tips en scenario's.

1) Gebruik sterke paswoorden en dubbele authenticatie

Het belangrijkste advies is om sterke wachtwoorden en dubbele authenticatie te gebruiken. Dit standaard beveiligingsadvies geldt ook voor jouw cloudaccounts:

• Kies lange (15 tekens) unieke wachtwoorden.

• Gebruik een wachtwoordbeheerder.

• Houd jouw wachtwoorden geheim en veilig en wees op je hoede voor pogingen om je te overtuigen ze te delen (bijvoorbeeld een onverwacht telefoontje van je bank of een e-mail van een serviceprovider met de boodschap dat jouw account is gedeactiveerd en waarin jou wordt gevraagd opnieuw in te loggen).

• Kies voor dubbele authenticatie indien beschikbaar. Dubbele authenticatie betekent dat niemand toegang kan krijgen tot jouw cloud-opslagbestanden, zelfs als ze jouw gebruikersnaam en wachtwoord weten te bemachtigen. Eer is bijvoorbeeld ook een code van jouw telefoon nodig.

De meeste webbrowsers bieden ten minste een basiswachtwoordgenerator en een wachtwoordbeheerder. Hier worden jouw wachtwoorden opgeslagen wanneer Google Chrome of Mozilla Firefox vragen of je een wachtwoord wilt opslaan.

Dit is beter dan overal hetzelfde wachtwoord opnieuw te gebruiken, maar browsergebaseerde wachtwoordmanagers zijn beperkt. Populaire gespecialiseerde wachtwoordbeheerders zijn 1Password (betaald) en Bitwarden (gratis).

2) Controleer jouw gedeelde bestanden en mappen

Cloudopslagdiensten lenen zich uitstekend om bestanden te delen en om samen te werken met andere mensen - van familieleden tot collega's op het werk - maar het is ook een deur naar ongeautoriseerde toegang. Wees voorzichtig met wie je bestanden en mappen deelt en voeg, indien beschikbaar, wachtwoorden en vervaldata toe aan de links die je deelt.

Het is ook raadzaam om alle programma's te controleren die actief zijn op jouw account.

3) Verwijder ‘gedeletete’ bestanden

De meeste cloudopslagdiensten bewaren verwijderde bestanden dagen of weken voor het geval je ze terug wilt. Als je gevoelige bestanden hebt, zorg er dan voor dat ze volledig zijn verwijderd en niet kunnen worden teruggehaald. Google heeft onlangs zijn beleid op dit punt gewijzigd. Bestanden in de prullenbak worden na 30 dagen automatisch verwijderd. Vroeger was dit niet het geval, tenzij je naar de prullenbak ging en het handmatig deed, maar die was niet zo gemakkelijk te vinden, dus je hebt misschien bestanden waarvan je dacht dat ze verwijderd waren en die toch nog steeds beschikbaar zijn. In het geval van iCloud op het web, bijvoorbeeld, klik je op de link ‘Onlangs verwijderd’ om verwijderde bestanden te bekijken en definitief te verwijderen. Sommige onfortuinlijke foto's kunnen nog steeds beschikbaar zijn in je virtuele prullenbak en dus toegankelijk zijn. Controleer ook de e-mail van je werk.