Μπορεί να έχετε ακούσει ξανά σχετικά με το Διαδίκτυο των πραγμάτων, αλλά τι σημαίνει πραγματικά; Το Διαδίκτυο των πραγμάτων είναι ένα δίκτυο ηλεκτρονικών συσκευών (που αναφέρονται ως «πράγματα»), το οποίο περιλαμβάνει αισθητήρες, λογισμικό και άλλες τεχνολογίες που συνδέονται με το διαδίκτυο προκειμένου να ανταλλάσσουν δεδομένα και να αλληλεπιδρούν με άλλες συσκευές και ανθρώπους (που ονομάζονται επίσης «χρήστες»). Η έννοια των «πραγμάτων» περιλαμβάνει έναν μεγάλο αριθμό πιθανών συσκευών, όπως έξυπνων οικιακών αισθητήρων και έξυπνου φωτισμού, φορετών οθονών υγείας, μερών συστήματος ασφαλείας και μερών σχετικών με την αυτοματοποιημένη οδήγηση, όλων συνδεδεμένων με το διαδίκτυο. Η επικοινωνία μεταξύ αυτών των συσκευών αφορά, στο μεγαλύτερο μέρος της, την αποστολή δεδομένων και τη λήψη εντολών. Το Διαδίκτυο των πραγμάτων χαρακτηρίζεται συνήθως από έντονη αυτοματοποίηση ή επαυξάνεται με έξυπνο λογισμικό. Αυτό σημαίνει ότι απαιτείται μόνο μια μικρή αλληλεπίδραση μεταξύ ανθρώπου και μηχανής, μερικές φορές και καθόλου.
Η υπόσχεση που δίνει το Διαδίκτυο των πραγμάτων είναι ότι κάνοντας τα αντικείμενα μας εξυπνότερα, η ζωή μας μπορεί να προσαρμόζεται και να γίνει ακόμα αποτελεσματικότερη. Το Διαδίκτυο των πραγμάτων μπορεί να διαμορφώσει ένα εξυπνότερο μέλλον σε διάφορους τομείς, όπως η υγειονομική περίθαλψη, οι μεταφορές, η γεωργία και η μεταποίηση, και να κάνει την καθημερινή μας ζωή πιο άνετη.
Η ιστορία του Διαδικτύου των πραγμάτων
Η έννοια του Διαδικτύου των πραγμάτων εμφανίστηκε για πρώτη φορά το 1999 από τον Kevin Ashton. Ο Ashton ισχυρίστηκε ότι η ποσότητα των δεδομένων θα αυξηθεί τόσο δραστικά ώστε η ανθρωπότητα θα χρειάζεται τη βοήθεια μηχανών για να μπορεί να διαχειρίζεται και να χρησιμοποιεί με σύνεση μεγάλα σύνολα δεδομένων. Δέκα χρόνια αργότερα δήλωσε επίσης ότι με τα δεδομένα που συλλέγονται από συσκευές του Διαδικτύου των πραγμάτων,
«...θα είμαστε σε θέση να εντοπίζουμε και να μετράμε τα πάντα, μειώνοντας παράλληλα σημαντικά τα απόβλητα, τις απώλειες και το κόστος. Θα γνωρίζουμε πότε τα πράγματα χρειάζονται αντικατάσταση, επισκευή ή ανάκληση και αν είναι καινούργια ή έχει λήξει ο κύκλος ζωής τους.» (Ashton 2009).
Το όραμά του ήταν ότι το Διαδίκτυο των πραγμάτων θα μπορούσε να αλλάξει τον κόσμο με τον ίδιο τρόπο που έκανε το διαδίκτυο. Και η πρόβλεψή του έγινε πραγματικότητα. Γύρω στο 2003, υπήρχαν περίπου 500 εκατομμύρια συνδεδεμένες συσκευές. Το 2010, υπήρχαν 12,5 δισεκατομμύρια. Η έρευνα της Cisco προέβλεπε ότι θα υπάρχουν 25 δισεκατομμύρια συνδεδεμένα gadget παγκοσμίως το 2015 και περίπου 50 δισεκατομμύρια το 2020 (Cisco 2011), κάτι που συμπίπτει με μια πρόβλεψη του 2018 (Davis 2018).
Αυτή η τάση δείχνει ότι έχει υπάρξει σημαντική και ταχεία ανάπτυξη στον αριθμό των συνδεδεμένων συσκευών και πολλοί επαγγελματίες συμφωνούν ότι αυτή η ανάπτυξη δεν θα σταματήσει. Στο μέλλον, όλο και περισσότερα gadget θα συνδέονται, επίσης η λειτουργικότητά τους θα διευρυνθεί.
Για αυτόν τον λόγο είναι σημαντικό να δίνουμε προσοχή σε αυτές τις αλλαγές, επειδή μπορεί να έχουν τεράστιο αντίκτυπο – και πιθανότατα θα έχουν – στους εργαζόμενους, τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις (ΜΜΕ) και την προσωπική μας ζωή.
Η έξυπνη καφετιέρα
Πριν περάσουμε στις λεπτομέρειες, ας ξεκινήσουμε με ένα απλό παράδειγμα για να περιγράψουμε το Διαδίκτυο των πραγμάτων. Μπορείτε, με τη βοήθεια μιας εφαρμογής, να συνδέσετε την κινητή σας συσκευή (όπως ένα smartphone ή tablet, ή ακόμα και το smartwatch σας) σε μια έξυπνη καφετιέρα με ενεργοποιημένο το Wi-Fi. Με τη δημιουργία μιας σύνδεσης μεταξύ των δύο συσκευών, είναι πλέον σε θέση να επικοινωνούν μεταξύ τους. Η επικοινωνία είναι αμφίδρομη: η καφετιέρα μπορεί να στείλει ειδοποιήσεις στη συσκευή σας (όπως όταν το δοχείο νερού είναι άδειο) και η συσκευή σας μπορεί επίσης να στείλει εντολές στην καφετιέρα (να ξεκινήσει να φτιάχνει καφέ ή να έχει τον καφέ έτοιμο σε προγραμματισμένη ώρα). Σε αυτή τη διαδικασία, ο χρήστης του Διαδικτύου των πραγμάτων είναι ο ολοκληρωτής που ρυθμίζει τις συσκευές, δημιουργεί τη σύνδεση με τη βοήθεια μιας εφαρμογής που έχει κατεβάσει και λαμβάνει αποφάσεις με βάση τις συνήθειες και τις επιθυμίες του.
Αυξάνοντας την αυτοματοποίηση
Ας υποθέσουμε ότι μια νέα έκδοση της εφαρμογής κυκλοφορεί, η οποία περιλαμβάνει κάποια αυτοματοποιημένη λειτουργία που μπορεί να ενεργοποιηθεί και να απενεργοποιηθεί. Με την αυτοματοποιημένη λειτουργία ενεργοποιημένη, η εφαρμογή παρακολουθεί πότε ξυπνάει ο χρήστης, για παράδειγμα, περιμένοντας την πρώτη αλληλεπίδραση με το smartphone ή το tablet ή την αποσύνδεση του τηλεφώνου από τον φορτιστή. Όποτε ενεργοποιηθεί το σήμα «ξύπνημα», η καφετιέρα τίθεται σε λειτουργία και φτιάχνει καφέ. Η αυτοματοποιημένη λειτουργία μπορεί να ενισχυθεί περαιτέρω με την παρακολούθηση της ώρας ύπνου (ο χρόνος που διήλθε μεταξύ της τελευταίας αλληλεπίδρασης χθες και της πρώτης αλληλεπίδρασης σήμερα) και της ανάλογης ρύθμισης της έντασης του καφέ.
Χρησιμοποιώντας τα δεδομένα
Εκτός από τα δεδομένα που συλλέγονται από τον χρήστη, τα δεδομένα που συλλέγονται από την καφετιέρα είναι επίσης χρήσιμα για την αυτοματοποιημένη λειτουργία. Μετά τον καθορισμό της αρχικής ποσότητας καφέ που αγοράζει ο χρήστης, η μηχανή μπορεί να μετρά και να παρακολουθεί πόσος καφές έχει απομείνει ανά ημέρα. Εξετάζοντας την καθημερινή κατανάλωση καφέ, μπορεί να γίνει πρόβλεψη σχετικά με το πότε ο χρήστης δεν θα έχει άλλο απόθεμα καφέ. Όταν η πρόβλεψη ενεργοποιήσει μια προειδοποίηση , η καφετιέρα στέλνει μια ειδοποίηση στην έξυπνη συσκευή του χρήστη για να τον ενημερώσει σχετικά με την αγορά καφέ όταν πάει για ψώνια (βάσει των συντεταγμένων GPS του χρήστη και των δεδομένων τοποθεσίας του σούπερ μάρκετ). Είναι πιθανό ακόμα και να υποβάλει η καφετιέρα αυτόματα την παραγγελία για την επόμενη συσκευασία καφέ στο διαδίκτυο όταν η πρόβλεψη ενεργοποιήσει την προειδοποίηση.
Διαδίκτυο των πραγμάτων στην προσωπική ζωή
Από την οπτική της προσωπικής ζωής, το Διαδίκτυο των πραγμάτων βοηθά τη ζωή μας να γίνει πιο άνετη, προσαρμόσιμη και αποτελεσματική. Ας δούμε για παράδειγμα την έξυπνη καφετιέρα. Με λίγα απλά συνδεδεμένα «πράγματα», αυτοματοποιείται ένα μέρος της ζωής μας με βάση τις ανάγκες και τις συνήθειές μας. Ωστόσο, είναι σημαντικό να έχουμε κατά νου ότι ο άνθρωπος είναι ο βασικός παράγοντας που ρυθμίζει το σύστημα που βασίζεται στο Διαδίκτυο των πραγμάτων. Εμείς είμαστε οι ολοκληρωτές στη διαδικασία: πρέπει να καθορίσουμε τις ανάγκες και να επιλέξουμε μια υπάρχουσα λύση, και κατά κανόνα εμείς είμαστε και η πηγή των δεδομένων (ή την ελέγχουμε). Για τη δημιουργία ενός αποτελεσματικού συστήματος Διαδικτύου των πραγμάτων απαιτείται προσπάθεια, κίνητρο και δεξιότητες στις τεχνολογίες πληροφοριών. Μόλις δημιουργηθεί η έξυπνη λύση του Διαδικτύου των πραγμάτων, λειτουργεί αυτόματα, ωστόσο, αν προστεθούν νέα gadget, είναι πιθανό ότι θα πρέπει να γίνουν πρόσθετα χειροκίνητα βήματα. Η ιδιωτικότητα και η ασφάλεια είναι άλλες προκλήσεις του Διαδικτύου των πραγμάτων. Καθώς περισσότερα gadget συνδέονται με το διαδίκτυο και όλα κοινοποιούν τις προτιμήσεις και τα προσωπικά μας δεδομένα, ενδέχεται μη εξουσιοδοτημένοι χρήστες να προσπαθήσουν να αποκτήσουν πρόσβαση.
Διαδίκτυο των πραγμάτων στην επαγγελματική ζωή
Από την οπτική της επαγγελματικής ζωής, μπορείτε να συλλέξετε δεδομένα (έναν τεράστιο όγκο δεδομένων στην πραγματικότητα) από μια επιχειρηματική διαδικασία που έχει εγκαταστήσει συσκευές Διαδικτύου των πραγμάτων. Εκτός από το παράδειγμα της έξυπνης καφετιέρας που συζητήσαμε παραπάνω σε αυτή την ενότητα, θα αναφέρουμε περισσότερα παραδείγματα διαφορετικών επαγγελματικών σεναρίων στην ενότητα 3. Με βάση τα δεδομένα που συλλέγονται, μπορούν να αναλύονται παλαιότερα γεγονότα και να γίνονται προβλέψεις για το μέλλον. Η ανάλυση των δεδομένων καθιστά δυνατή την καλύτερη κατανόηση της υποκείμενης διαδικασίας και τη λήψη εξυπνότερων αποφάσεων. Οι προβλέψεις μπορούν να βοηθήσουν τις επιχειρήσεις να παρέχουν καλύτερες υπηρεσίες στους πελάτες, συμπεριλαμβανομένων της καλύτερης ποιότητας, των αυξημένων ποσοτήτων, της καλύτερης εμπειρίας χρήστη και της βελτίωσης της ενεργειακής και οικονομικής αποδοτικότητας, για να αναφέρουμε μόνο μερικά πιθανά οφέλη.
Οι συσκευές του Διαδικτύου των πραγμάτων μπορούν να σχηματίσουν ένα πολύπλοκο δίκτυο που συλλέγει κρίσιμα δεδομένα. Με τη χρήση εξυπνότερων λύσεων λογισμικού, ακόμη και οι μικρές επιπτώσεις από τις αλλαγές μπορεί να έχουν μεγάλο αντίκτυπο στην επιχείρηση. Ωστόσο, ο πλήρως αυτοματοποιημένος κόσμος του Διαδικτύου των πραγμάτων μπορεί να προκαλέσει την αρνητική αντίδραση των εργαζομένων. Καθώς όλο και περισσότερες μηχανές χρησιμοποιούνται στη διαδικασία, ενδέχεται κάποια επαγγέλματα να υποκατασταθούν ή ακόμα και να εξαφανιστούν. Ωστόσο, το Διαδίκτυο των πραγμάτων αποτελεί έναν νέο τρόπο εργασίας και ανοίγει τον δρόμο και για νέες δυνατότητες. Απλά φανταστείτε: αν υπάρχουν δεκάδες ή εκατοντάδες δισεκατομμύρια συσκευών στο Διαδίκτυο των πραγμάτων, αυτές πρέπει να κατασκευαστούν, να συντηρηθούν, να αναβαθμιστούν και να απορριφθούν. Επιπλέον, το υποκείμενο δίκτυο υπολογιστών και οι λύσεις λογισμικού πρέπει να σχεδιαστούν, να αναπτυχθούν, να τελούν υπό διαχείριση και να αναβαθμίζονται συνεχώς. Για τον λόγο αυτό, δεν πρέπει να ανησυχούμε ότι το Διαδίκτυο των πραγμάτων θα εξαφανίσει όλες τις δουλειές μας.
