Ο ψηφιακός μετασχηματισμός

Σήμερα βρισκόμαστε εν μέσω μιας νέας βιομηχανικής επανάστασης που διαφέρει από όλες τις άλλες προηγούμενες επαναστάσεις. Το 2011, στην Έκθεση του Ανόβερου, αυτή η νέα βιομηχανική επανάσταση ονομάστηκε «τέταρτη βιομηχανική επανάσταση» για πρώτη φορά από τον καθηγητή Klaus Schwab. Η τέταρτη βιομηχανική επανάσταση αφορά την ψηφιοποίηση, την κυκλοφορία συνδεδεμένων «έξυπνων» συσκευών σε συνδυασμό με την ανάλυση δεδομένων και την τεχνητή νοημοσύνη. Η τέταρτη βιομηχανική επανάσταση εξελίσσεται με εκθετικό και όχι γραμμικό ρυθμό και καθοδηγείται από σημαντικές τεχνολογικές εξελίξεις όπως, μεταξύ άλλων, τις εξής:

• mobile internet υψηλής ταχύτητας

• τεχνητή νοημοσύνη και αυτοματοποίηση

• χρήση της ανάλυσης των μεγάλων δεδομένων

• τεχνολογία cloud

Παράλληλα με την τέταρτη βιομηχανική επανάσταση εξελίσσεται και η πέμπτη βιομηχανική επανάσταση. Οι ορισμοί της έννοιας της πέμπτης βιομηχανικής επανάστασης διαφέρουν. Μερικοί άνθρωποι πιστεύουν ότι η πέμπτη βιομηχανική επανάσταση θα σημάνει μια περαιτέρω εξέλιξη της τεχνητής νοημοσύνης. Άλλοι υποστηρίζουν ότι θα αφορά τις δυνατότητες της κβαντικής υπολογιστικής. Άλλοι πάλι επιχειρηματολογούν ότι η πέμπτη βιομηχανική επανάσταση θα είναι το σημείο καμπής όπου οι άνθρωποι συνέρχονται με τις μηχανές και συνενώνουν τις δυνάμεις τους στον χώρο εργασίας.

Καθώς ο κόσμος εισέρχεται σε μια νέα δεκαετία το 2021, βρισκόμαστε εν μέσω της τέταρτης και πέμπτης τεχνολογικής επανάστασης που θα συνεχίσουν να αλλάζουν ριζικά τον τρόπο με τον οποίο ζούμε, εργαζόμαστε και σχετιζόμαστε μεταξύ μας σε όλα τα επίπεδα. Αυτός ο παγκόσμιος μετασχηματισμός θα είναι διαφορετικός από οτιδήποτε έχουμε βιώσει εμείς, ως άνθρωποι, μέχρι σήμερα όσον αφορά την κλίμακα, την ευκαιρία και την πολυπλοκότητα όσων έχουν συμβεί μέχρι σήμερα και αυτών που πρόκειται να συμβούν.

Το εγχείρημα Βιομηχανία 4.0 (τα λεγόμενα έξυπνα εργοστάσια) θα συνεχίσει να εξελίσσεται με γοργό ρυθμό στο εγγύς μέλλον. Ωστόσο, η έννοια αυτή εστιάζεται απλά στη διασυνδεσιμότητα μηχανών και συστημάτων για την επίτευξη βέλτιστης απόδοσης και τη βελτίωση των δεξιοτήτων και της παραγωγικότητας. Βλέπουμε τώρα την εμφάνιση της Βιομηχανίας 5.0, η οποία θεωρείται ότι θα προχωρήσει τη Βιομηχανία 4.0 ένα βήμα παραπέρα βελτιώνοντας την αλληλεπίδραση μεταξύ ανθρώπων και μηχανών.

Σήμερα, καθώς εισερχόμαστε στην πέμπτη βιομηχανική επανάσταση, ζούμε και πάλι σε περιβάλλον καταιγιστικών αλλαγών: την ψηφιακή εποχή. Αυτές οι καταιγιστικές αλλαγές αφορούν πέντε κύριους τομείς:

• την τεχνητή νοημοσύνη

• τα μεγάλα δεδομένα

• το Διαδίκτυο των πραγμάτων

• το 5G

• την κβαντική υπολογιστική

Μπορούμε να κατανοήσουμε το ρόλο της καθεμιάς από αυτές τις δυνάμεις ρήξης και μετασχηματισμού μέσα από μεταφορές. Η τεχνητή νοημοσύνη είναι στην ουσία ο εγκέφαλος, τα μεγάλα δεδομένα το φαγητό ή τα καύσιμα, το Διαδίκτυο των πραγμάτων και το 5G αντιπροσωπεύουν τη διασυνδεσιμότητα αυτού του ισχυρού συστήματος (το νευρικό σύστημα), και η κβαντική υπολογιστική είναι ένα επίπεδο ισχύος και επεξεργασίας τόσο υψηλό που πριν από μια δεκαετία θα δυσκολευόμασταν να φανταστούμε.

Αλλά δεν είναι μόνο αυτές οι καταιγιστικές αλλαγές. Πηγαίνουν δίπλα δίπλα με άλλες δυνάμεις ρήξης και μετασχηματισμού που δρουν με τέτοια δυναμική και ταχύτητα που δεν έχει ξαναυπάρξει στην ανθρώπινη ιστορία. Μεταξύ αυτών συγκαταλέγονται:

• η τρισδιάστατη εκτύπωση

• η έξυπνη ρομποτική

• η εικονική, επαυξημένη και μικτή πραγματικότητα

• η γονιδιωματική (η μελέτη ολόκληρου του DNA ενός οργανισμού)

• η κινητή υπολογιστική

• οι έξυπνες πόλεις

Είναι αρκετά δύσκολο να προβλέψουμε σε τόσο σύντομο χρονικό διάστημα το φάσμα και το δυναμικό αυτών των αναδυόμενων τεχνολογιών.

Ο εκθετικός ρυθμός εξέλιξης και ρήξης των αναδυόμενων τεχνολογιών θέτει μια πρόκληση προς την ανθρωπότητα να γίνει πιο προσαρμοστική και ευέλικτη, προκειμένου να μετατρέψει αυτές τις έντονες καταιγιστικές εξελίξεις σε ευκαιρίες και να αξιοποιήσει τις δυνατότητές της, έχοντας ταυτόχρονα επίγνωση των κινδύνων και των απειλών που υφίστανται για την ανθρωπότητα από τη διεισδυτικότητα των τεχνολογιών και την εξέλιξή τους.

Το κίνημα της ψηφιοποίησης υποστηρίζεται μέσα από αλληλένδετα επίπεδα των εξής:

• της εικονικοποίησης (τα πάντα σε cloud)

• της γνώσης (ψηφιακοί βοηθοί και συσκευές που γίνονται εξυπνότερα)

• της ρομποτοποίησης (περισσότερα ρομπότ: σε φυσική και ψηφιακή μορφή)

• της επαύξησης (αναβάθμιση των δυνατοτήτων μας λόγω της τεχνητής νοημοσύνης)

• του αυτοματισμού (μηχανήματα που αναλαμβάνουν όλες τις καθημερινές εργασίες)

Ο μελλοντολόγος Gerd Leonhard υποστηρίζει ότι «η ανθρωπότητα θα αλλάξει περισσότερο τα επόμενα 20 χρόνια από ό,τι έχει αλλάξει τα τελευταία 300 χρόνια» και «ίσως είμαστε η τελευταία γενιά που ξέρει τι σημαίνει να είμαστε εκτός σύνδεσης».

Αν πιστέψουμε τον Gerd Leonhard, τα 10 χρόνια μιας αναδυόμενης τεχνολογίας ισοδυναμούν τουλάχιστον με 150 γήινα χρόνια εξέλιξης! Και ο ρυθμός των αναδυόμενων τεχνολογιών στην τέταρτη και την πέμπτη βιομηχανική επανάσταση αυξάνεται. Μπορείτε να φανταστείτε ποιες νέες αναδυόμενες τεχνολογίες μπορεί να εμφανιστούν και τις αλλαγές που μπορεί να προκύψουν μέχρι το 2025 ή το 2030;

Στην επόμενη ενότητα, θα εξετάσουμε πιο προσεκτικά ορισμένα παραδείγματα των σημερινών αναδυόμενων τεχνολογιών και θα ανακαλύψουμε πώς ο αυξανόμενος αντίκτυπος και η εξέλιξή τους θα επηρεάσουν τη ζωή και την εργασία μας.