Πώς χρησιμοποιούμε το cloud;

Το cloud computing υποστηρίζει μια ευρεία σειρά υπηρεσιών που χρησιμοποιούμε σχεδόν καθημερινά. Για παράδειγμα, όταν στέλνετε ένα e-mail χρησιμοποιώντας μια υπηρεσία όπως το Gmail, Yahoo ή Hotmail. Ή μπορεί να χρησιμοποιείτε το Google Drive ή το Microsoft 365 για να γράφετε και να αποθηκεύετε τα αρχεία σας online αντί στον υπολογιστή σας, ώστε τα αρχεία σας να είναι ασφαλή σε περίπτωση που αυτός χαλάσει ή χαθεί. Και οι φωτογραφίες σας; Όποιο smartphone και αν χρησιμοποιείτε, μπορεί να έχετε ρυθμίσει την επιλογή αυτόματης δημιουργίας αντιγράφου ασφαλείας στο cloud για τις φωτογραφίες που βγάζετε. Αν είστε χρήστης Android, διαθέτετε απεριόριστο αποθηκευτικό χώρο φωτογραφιών που προσφέρεται από το Google με τις Φωτογραφίες Google. Αν είστε χρήστης iPhone, πιθανότατα οι φωτογραφίες, οι σημειώσεις και τα έγγραφά σας αποθηκεύονται στο iCloud. Μπορεί επίσης να χρησιμοποιείτε το Dropbox. Μπορείτε να έχετε πρόσβαση στα e-mail σας από διάφορες συσκευές; Τότε τα e-mail σας επίσης αποθηκεύονται στο cloud. Αν επίσης παρακολουθείτε κάποιες σειρές στο Netflix, Amazon Prime Video, ή στο Disney+, όλα αυτά βασίζονται στο cloud computing για την παροχή υπηρεσιών συνεχούς ροής βίντεο.

Αυτοί είναι μερικοί τύποι δεδομένων που, ως χρήστες, παράγουμε και καταναλώνουμε καθημερινά:

• Απεικονίσεις μη ψυχαγωγικού χαρακτήρα, όπως ιατρικές απεικονίσεις και κάμερες παρακολούθησης.

• Ψυχαγωγία, όπως ψηφιακή τηλεόραση/ραδιόφωνο, συνεχής ροή ταινιών και online βιντεοπαιχνίδια.

• Παραγωγικότητα όπως, μεταξύ άλλων, υπολογιστές, διακομιστές, υπερυπολογιστές, μεταδεδομένα και ενσωματωμένα συστήματα.

• Φωνητικές εφαρμογές, όπως κινητά τηλέφωνα και φωνητικές κλήσεις μέσω διαδικτύου (VoIP).

Η υιοθέτηση του cloud αυξάνεται γρήγορα καθώς όλο και περισσότερες από τις εικονικές υπηρεσίες που χρησιμοποιούμε, χρησιμοποιούν αυτό το μοντέλο για να αναπτυχθούν, να καινοτομήσουν, να αυξήσουν τους χρήστες τους και να παράσχουν μια καλύτερη υπηρεσία. Αυτοί που οδηγούν αυτό το τεχνολογικό κύμα είναι οι πάροχοι υπηρεσιών cloud, με μια σειρά υπηρεσιών όπως υπηρεσίες υποδομής, πλατφόρμας και λογισμικού. Κάποιοι κύριοι πάροχοι υπηρεσιών cloud είναι οι AWS, Alibaba Cloud, Google, IBM και Microsoft Azure. Για παράδειγμα, το Netflix είναι πελάτης των υπηρεσιών cloud της Amazon, ηγετικού παρόχου υπηρεσιών cloud στην παγκόσμια αγορά.

Το cloud computing γίνεται το βασικό μοντέλο για πολλές εφαρμογές: οι πάροχοι λογισμικού προσφέρουν τώρα τις εφαρμογές τους «ως υπηρεσίες» (με το μοντέλο συνδρομής) μέσω του διαδικτύου αντί να χρησιμοποιούν το πιο παραδοσιακό μοντέλο πώλησης λογισμικού προς εγκατάσταση σε μια τοπική συσκευή.

Ως προς τους χρήστες, το cloud δίνει τη δυνατότητα σε υπηρεσίες να μας επιτρέπουν να δημιουργούμε σχέσεις, να πληρώνουμε τους λογαριασμούς των πιστωτικών καρτών μας, να κάνουμε τα ψώνια μας από τον καναπέ μας και να κάνουμε γιόγκα χωρίς να βγαίνουμε από το σπίτι. Μπορούμε ακόμα και να φυτέψουμε δέντρα ενώ κάνουμε περιήγηση στο διαδίκτυο ή να μπούμε σε ένα κατάστημα και να βγούμε με ό,τι θέλαμε χωρίς καν να βγάλουμε την πιστωτική μας κάρτα.

Κοινές εφαρμογές cloud που βασίζονται στο web και χρησιμοποιούνται για απομακρυσμένη εργασία και παρακολούθηση μαθημάτων

Όταν μιλάμε για οικιακή χρήση, οι γραμμές μεταξύ του τοπικού computing και του cloud computing γίνονται δυσδιάκριτες. Σχεδόν οτιδήποτε κάνουμε στους υπολογιστές μας σήμερα, έχει να κάνει με το cloud! Για παράδειγμα, το Microsoft Office, ένα κοινό λογισμικό, προσφέρει αποθηκευτικό χώρο στο cloud Microsoft OneDrive. Οι εφαρμογές της Microsoft που βασίζονται στο web, το «Office στο web», είναι εκδόσεις μόνο για το web των Word, Excel, PowerPoint και OneNote στις οποίες μπορείτε να έχετε πρόσβαση μέσω του προγράμματος περιήγησης web χωρίς να εγκαταστήσετε τίποτα στη συσκευή σας.

Μερικά άλλα κύρια παραδείγματα του cloud computing που μπορεί να χρησιμοποιείτε είναι:

• Εφαρμογές παραγωγικότητας Google G Suite: Μια υπηρεσία που είναι καθαρά cloud computing. Όλος ο αποθηκευτικός χώρος είναι online και συγχρονίζεται σε όλες τις συσκευές. Προσφέρουν εφαρμογές παραγωγικότητας στο cloud: Έγγραφα, Φύλλα και Παρουσιάσεις Google. Το Google Drive είναι διαθέσιμο σε tablet, όπως το iPad, ή σε smartphone, προσφέροντας διαφορετικές εφαρμογές για τα Έγγραφα και τα Φύλλα. Στην πραγματικότητα, οι περισσότερες υπηρεσίες Google θεωρούνται ως cloud computing: Gmail, Ημερολόγιο Google, Χάρτες Google κ.λπ. Ακόμα ένα προϊόν, το Google Classroom, συνδέει τις online εφαρμογές cloud της Google (όπως το Ημερολόγιο ή τα Έγγραφα), οπότε είναι ευκολότερο να ολοκληρώσετε ή να προγραμματίσετε εργασίες χρησιμοποιώντας έναν κεντρικό κόμβο, να στείλετε μηνύματα και να ανεβάσετε μαγνητοσκοπημένες διαλέξεις στο drive.

• Apple iCloud: Η υπηρεσία cloud της Apple χρησιμοποιείται κυρίως για την online αποθήκευση, τη δημιουργία αντιγράφων ασφαλείας και τον συγχρονισμό e-mail, επαφών, ημερολογίου και άλλα. Όλα τα δεδομένα είναι διαθέσιμα και συγχρονίζονται σε διάφορες συσκευές, όπως το iPhone, iPad, Mac ακόμα και σε συσκευές Windows (μέσω προγράμματος περιήγησης web). Η Apple προσφέρει επίσης εκδόσεις που βασίζονται στο cloud του προγράμματος επεξεργασίας κειμένου (Pages), υπολογιστικών φύλλων (Numbers) και παρουσιάσεων (Keynote) ως μέρος του iCloud. Το iCloud είναι επίσης το μέρος που χρησιμοποιούν οι χρήστες του iPhone για να αξιοποιήσουν τη λειτουργία «Εύρεση iPhone» όταν χάνουν τη συσκευή τους.

• Dropbox: Μια απλή και αξιόπιστη υπηρεσία αποθήκευσης και συγχρονισμού αρχείων, τώρα με βελτιωμένες (επί πληρωμή) δυνατότητες συνεργασίας. Εναλλακτικές επιλογές είναι τα Box, Drive και SugarSync.

• Slack: Το Slack θεωρείται επίσης cloud computing εφόσον είστε μέρος μιας ομάδας ατόμων που χρησιμοποιούν διαφορετικές συσκευές για να επικοινωνούν άμεσα. Μερικές εναλλακτικές υπηρεσίες είναι τα Microsoft Teams ή Workplace by Facebook.

• Zoom: Το Zoom είναι μια από τις πιο δημοφιλείς εφαρμογές ομαδικών κλήσεων. Ορισμένες λειτουργίες απαιτούν εγκατάσταση στη συσκευή σας. Εναλλακτικές εφαρμογές είναι τα Google Meet, Whereby, Cisco Webex Meetings και GoToMeeting.

• Coursera: Το Coursera προσφέρει μια ποικιλία online μαθημάτων από αναγνωρισμένα πανεπιστήμια και καθηγητές μέσω της πλατφόρμας cloud του. Μπορείτε να αποκτήσετε πρόσβαση σε μαθήματα για συγκεκριμένες δεξιότητες, ακόμα και να λάβετε πτυχίο πανεπιστημίου.

• Evernote: Με το Evernote μπορείτε να γράφετε σημειώσεις στο τηλέφωνό σας, στο tablet ή στον υπολογιστή σας και να αποθηκεύετε τα πάντα στο cloud. Οι σημειώσεις συγχρονίζονται αυτόματα σε όλες τις συσκευές, οπότε δεν χρειάζεστε πολλαπλά σημειωματάρια. Μπορείτε επίσης να αποθηκεύετε αρχεία ήχου, φωτογραφίες, αρχεία pdf και υπερσυνδέσμους και να δημιουργείτε διαφορετικά σημειωματάρια και ετικέτες.

• Trello: Διαχειριστείτε όλες σας τις εργασίες, τα μαθήματα, τα θέματα εργασίας ή τα προσωπικά σας θέματα χρησιμοποιώντας τη μεθοδολογία Kanban. Το Trello είναι ένα λογισμικό οπτικής διαχείρισης εργασιών. Εναλλακτικές εφαρμογές είναι τα Asana και Basecamp.

• Toggl: Με το Toggl μπορείτε να παρακολουθείτε τον χρόνο που χρειάζεστε για εργασίες και να κατανοήσετε πού καταναλώνετε τον χρόνο σας. Το Toggl μπορεί να χρησιμοποιηθεί σε επιτραπέζιους υπολογιστές, tablet και smartphone.

Το πλεονέκτημα του συγχρονισμού δεδομένων

Ο συγχρονισμός είναι ο ακρογωνιαίος λίθος της προόδου του cloud computing, ακόμα και αν αποκτάτε πρόσβαση στο αρχείο τοπικά.

Μια από τις επωφελείς χρήσεις των υπηρεσιών cloud είναι ο συγχρονισμός των αρχείων στο cloud. Αυτό σημαίνει ότι τα αρχεία σας ενημερώνονται αυτόματα στη νεότερη έκδοση – οπότε, για παράδειγμα με ένα έγγραφο Word, όλες οι τελευταίες αλλαγές βρίσκονται σε ένα μέρος, προσβάσιμες σε πολλά άτομα (αντί να είναι διάσπαρτες σε διάφορες εκδόσεις του κειμένου σε πολλούς τοπικούς υπολογιστές)

Η δημοτικότητα των υπηρεσιών cloud που προσφέρουν αυτή την επιλογή έχει αυξηθεί λόγω του αριθμού των εργαζομένων που εργάζονται από απόσταση ή εκείνων που ταξιδεύουν και χρειάζονται πρόσβαση σε συγκεκριμένα αρχεία. Για να καλυφθεί αυτή η ανάγκη, οι εφαρμογές χρησιμοποιούν υπηρεσίες συγχρονισμού αρχείων στο cloud.

Υπάρχουν επίσης υπηρεσίες που παρέχουν δυνατότητες δημιουργίας αντιγράφων ασφαλείας. Έτσι, σε περίπτωση που το αρχικό αντίγραφο ενός αρχείου χαθεί ή καταστραφεί, μπορείτε να ανακτήσετε ένα αντίγραφο που φυλάσσεται στον φάκελο που βασίζεται στο cloud. Για παράδειγμα, τα Έγγραφα Google προσφέρουν αυτή την επιλογή.

Τα μειονεκτήματα χρήσης του cloud

Το cloud computing μας επιτρέπει να έχουμε πρόσβαση σε εφαρμογές και έγγραφα από οπουδήποτε στον κόσμο και από οποιαδήποτε συσκευή, απελευθερώνοντάς μας από τους περιορισμούς του επιτραπέζιου υπολογιστή και ενισχύοντας τη συνεργασία σε πραγματικό χρόνο. Αναφέραμε πολλά πλεονεκτήματα, οπότε σε αυτή την ενότητα θα καλύψουμε «το κόστος» για όλη αυτή την άνεση και ευκολία.

• Από τη στιγμή που οι εργαζόμενοι μπορούν να συγχρονίσουν τα αρχεία σε οποιαδήποτε συσκευή, αυτό μπορεί να οδηγήσει στην αντιγραφή δεδομένων της εταιρείας και αποθήκευσή τους σε έναν προσωπικό υπολογιστή, ένα tablet ή ένα smartphone, ακόμα και σε πολλές προσωπικές συσκευές κάθε εργαζόμενου. Μπορεί να προκύψουν διαρροές ή παραβιάσεις δεδομένων, για παράδειγμα όταν ένας εργαζόμενος πάει το τηλέφωνό του για επισκευή σε ένα τοπικό κατάστημα ή όταν φεύγει από την εταιρεία σε κακό κλίμα και γίνεται εκδικητικός. Για να αποτραπεί αυτό, πολλοί οργανισμοί έχουν πολιτικές σχετικά με την αποθήκευση εταιρικών δεδομένων σε προσωπικές συσκευές.

• Η παγκόσμια αγορά υποδομών του δημόσιου cloud είναι συγκεντρωμένη σε τέσσερις μεγάλες μη ευρωπαϊκές εταιρείες. Υπάρχει ανησυχία για τη δυνατότητα των χρηστών του cloud να ελέγχουν στρατηγικά και ευαίσθητα προσωπικά και μη προσωπικά δεδομένα. Υπάρχει επίσης ανησυχία σχετικά με αμφίβολες εμπορικές πρακτικές όπως η έλλειψη διαλειτουργικότητας ή μετεγκατάστασης μεταξύ των παρόχων υπηρεσιών cloud, με τον κίνδυνο εγκλωβισμού στον πάροχο.

• Η χρήση του cloud απαιτεί συνεχή σύνδεση υψηλής ταχύτητας στο διαδίκτυο. Αν δεν διαθέτετε αξιόπιστη σύνδεση στο διαδίκτυο, δεν μπορείτε να έχετε πρόσβαση σε τίποτα: στα έγγραφά σας, στη μουσική σας, στα podcast, στις εφαρμογές που θα σας κατευθύνουν για να φτάσετε κάπου ή στις φωτογραφίες σας. Οι εφαρμογές που βασίζονται στο web απαιτούν πολύ υψηλή ταχύτητα για τη λήψη τους και με το αργό διαδίκτυο δεν μπορείτε να ακούτε Spotify ή να παρακολουθείτε Netflix ή YouTube, επειδή όλο τους το περιεχόμενο βρίσκεται στο cloud.

• Λανθάνων χρόνος. Ακόμα και με μια αξιοπρεπή σύνδεση, μερικές εφαρμογές μπορεί να είναι αργές μερικές φορές αν βρίσκεστε μακριά από την τοποθεσία που έχει θέσει ως προτεραιότητα η υπηρεσία.

• Ασφάλεια. Όλα μας τα δεδομένα είναι αποθηκευμένα στο cloud. Πόσο ασφαλές είναι το cloud; Οι πάροχοι υπηρεσιών cloud υποστηρίζουν ότι τα δεδομένα τους είναι ασφαλή, όμως εξακολουθούμε να βλέπουμε μεγάλες διαρροές δεδομένων στις ειδήσεις. Πρέπει να αναζητήσετε τα υψηλότερα πρότυπα προστασίας δεδομένων και φορητότητας δεδομένων.

• Απώλεια δεδομένων. Θεωρητικά, αποθηκεύετε δεδομένα στο cloud για να τα διατηρήσετε ασφαλή και υποτίθεται ότι αναπαράγονται αυτόματα σε πολλαπλά μηχανήματα. Όμως, αν τα δεδομένα σας χαθούν και δεν έχετε φυσικό αντίγραφο ασφαλείας, δεν έχετε και δεδομένα. Σε αυτή την περίπτωση, η δημιουργία αντιγράφου ασφάλειας των δεδομένων σας σε έναν εξωτερικό σκληρό δίσκο είναι η καλύτερη λύση για επιπλέον ασφάλεια.

• Επιπλέον έξοδα. Το cloud computing γίνεται το τυπικό μοντέλο για τις εφαρμογές. Οι περισσότεροι πάροχοι λογισμικού προσφέρουν τις εφαρμογές τους «ως υπηρεσίες» με μοντέλο συνδρομής. Η πιθανή αρνητική επίπτωση είναι πως ως χρήστης θα πρέπει να πληρώνετε για αρκετές συνδρομές κάθε μήνα ή έτος. Επίσης υπάρχουν κόστη που σχετίζονται με τη μετεγκατάσταση στο cloud (για τη μεταφορά, πιθανόν για τη μετατροπή των δεδομένων σας για να τα στείλετε στην υπηρεσία cloud). Πρέπει επίσης να προετοιμάσουμε ένα σχέδιο εξόδου, σε περίπτωση που το cloud δεν είναι πλέον μια αποδεκτή λύση.

Πώς να χρησιμοποιούμε το cloud καλύτερα/εξυπνότερα

Η αποθήκευση στο cloud είναι ένα μεγάλο μέρος της ζωής μας και συγχρονίζει ό,τι συμβαίνει στον επιτραπέζιο υπολογιστή σας με το κινητό σας και το αντίστροφο. Αυτό σημαίνει ότι εμπιστευόμαστε στο cloud τις φωτογραφίες μας, τα βίντεο, τα έγγραφα, τους κωδικούς πρόσβασης, τη μουσική και άλλα. Για αυτό πρέπει να είμαστε ενήμεροι και προετοιμασμένοι για την αποφυγή προβλημάτων. Θα αναφέρουμε μερικές συμβουλές και σενάρια.

1) Χρησιμοποιείτε δυνατούς κωδικούς πρόσβασης και έλεγχο ταυτότητας δύο παραγόντων

Η πιο σημαντική συμβουλή είναι η χρήση δυνατών κωδικών πρόσβασης και ελέγχου ταυτότητας δύο παραγόντων. Οι τυπικές συμβουλές ασφαλείας ισχύουν για τους λογαριασμούς σας στο cloud:

• Επιλέξτε μεγάλους (15 χαρακτήρων) μοναδικούς κωδικούς πρόσβασης.

• Χρησιμοποιείτε ένα πρόγραμμα διαχείρισης κωδικών πρόσβασης.

• Διατηρείτε τους κωδικούς σας πρόσβασης μυστικούς και ασφαλείς και να είστε προσεκτικοί όσον αφορά τυχόν προσπάθειες να τους μοιραστείτε (π.χ. ένα μη αναμενόμενο τηλεφώνημα από την τράπεζά σας ή ένα e-mail από έναν πάροχο υπηρεσιών που σας ενημερώνει ότι ο λογαριασμός σας έχει απενεργοποιηθεί και σας ζητά να συνδεθείτε εκ νέου).

• Επιλέγετε έλεγχο ταυτότητας δύο παραγόντων αν διατίθεται. Ο έλεγχος ταυτότητας δύο παραγόντων σημαίνει ότι κανείς δεν θα μπορεί να αποκτήσει πρόσβαση στα αποθηκευμένα σας αρχεία στο cloud ακόμα και αν καταφέρουν να βρουν το όνομα χρήστη και τον κωδικό πρόσβασής σας – για παράδειγμα, θα απαιτείται επίσης ένας κωδικός από το τηλέφωνό σας.

Τα περισσότερα προγράμματα περιήγησης web προσφέρουν τουλάχιστον ένα εργαλείο δημιουργίας κωδικού πρόσβασης και ένα εργαλείο διαχείρισης κωδικών πρόσβασης – εκεί αποθηκεύονται οι κωδικοί σας πρόσβασης όταν το Google Chrome ή το Mozilla Firefox σας ρωτούν αν θέλετε να αποθηκεύσετε έναν κωδικό πρόσβασης.

Αυτό είναι καλύτερο από το να χρησιμοποιείτε τον ίδιο κωδικό πρόσβασης παντού, όμως τα εργαλεία διαχείρισης κωδικών πρόσβασης των προγραμμάτων περιήγησης έχουν περιορισμούς. Δημοφιλή προγράμματα διαχείρισης κωδικών πρόσβασης είναι τα 1Password (επί πληρωμή) και Bitwarden (δωρεάν).

2) Ελέγχετε την κοινή χρήση των αρχείων και των φακέλων σας

Οι υπηρεσίες αποθήκευσης στο cloud είναι εκπληκτικές για κοινή χρήση και συνεργασία με άλλα άτομα – από μέλη της οικογένειας μέχρι συναδέλφους – μπορούν όμως να χρησιμοποιηθούν για μη εξουσιοδοτημένη πρόσβαση. Προσέχετε με ποιους κάνετε κοινή χρήση αρχείων και φακέλων και, όταν είναι εφικτό, προσθέτετε κωδικούς πρόσβασης και ημερομηνίες λήξης στους συνδέσμους που κάνετε κοινή χρήση.

Συνιστάται επίσης να ελέγχετε όλα τα προγράμματα που είναι ενεργά στον λογαριασμό σας.

3) Αφαιρείτε τα «διαγραμμένα» αρχεία

Οι περισσότερες υπηρεσίες αποθήκευσης στο cloud διατηρούν τα διαγραμμένα αρχεία για ημέρες ή και εβδομάδες σε περίπτωση που τα χρειαστείτε ξανά. Αν έχετε ευαίσθητα αρχεία, βεβαιωθείτε ότι έχουν καταργηθεί πλήρως και ότι δεν μπορούν να ανακτηθούν. Το Google άλλαξε πρόσφατα την πολιτική του ως προς αυτό. Τα αρχεία στον κάδο απορριμμάτων διαγράφονται αυτόματα μετά από 30 μέρες. Πριν από αυτό, δεν διαγράφονταν εκτός αν πηγαίνατε στον κάδο απορριμμάτων και το κάνατε χειροκίνητα – ο οποίος δεν ήταν εύκολο να εντοπιστεί, οπότε ενδέχεται να είχατε διαθέσιμα αρχεία που νομίζατε ότι είχαν διαγραφεί. Στην περίπτωση του iCloud στο web, για παράδειγμα, κάντε κλικ στον σύνδεσμο «Πρόσφατες διαγραφές» για να δείτε και να αφαιρέσετε μόνιμα τα διαγραμμένα αρχεία. Μερικές ατυχείς φωτογραφίες μπορεί να είναι ακόμα διαθέσιμες στον εικονικό σας κάδο απορριμμάτων και, κατ’ επέκταση, να είναι προσβάσιμες. Ελέγξτε επίσης το e-mail της δουλειάς σας.